الموقع
الولایة
المرکز
التعداد[2]
المساحة (كم²)
اللغات
الوحدات الادارية
تفاصيل
اُرُزگان
ترین‌کوت
320,589
12,640
پشتو ٬ فارسي دري
۵ مقاطعات: ترین‌کوت ٬ چوره ٬ خاص‌ارزگان ٬ دهراوود ٬ شهید حساس ٬ گیزاب
در سال ۲۰۰۴ نیمهٔ شمالي و هزاره نشینِ ولایت اُروزگان بهمراي مقاطعة گیزاب به ولایة جدیدة دایکندي تبدیل شد. اما ولسوالي گیزاب علیرغم دارا بون جمعیت هزاره٬ براي آرام کردن خشم پشتون‌ها دوباره در سال ۲۰۰۶ به ولایت ارزگان برگردانده شد.[3]
بادغیس
قلعه نو
499,393
20,068
فارسي دری
۷ مقاطعات: آب‌کَمَري ٬ جَوَند ٬ غورماچ ٬ قادِس ٬ قلعهٔ نو ٬ بالامُرغاب ٬ مُقُر
بامیان
بامیان
343,892
17,414
فارسي دري با گویش هزارگي
۷ مقاطعات: بامیان ٬ کَهمَرد ٬ پنجاب ٬ سَیغان ٬ شیبَر ٬ وَرَس ٬ یکاولنگ
بدخشان
فیض‌آباد
819,396
47,403
فارسي دري٬ زبان‌هاي پامیري
۲۸ مقاطعات: اَرغَنج‌خواه ٬ اَرگو ٬ اِشکاشِم ٬ بهارک ٬ تَگاب (کِشِمِ بالا) ٬ تیشکان ٬ جُرم ٬ خاش ٬ خواهان ٬ دَرایِم ٬ درواز بالا (نِسَی) ٬ درواز پایین (مایمَی) ٬ راغستان ٬ زیباک ٬ شِغنان ٬ شِکي ٬ شهدا ٬ شهر بزرگ ٬ فیض‌آباد ٬ کُران و مُنجان ٬ کِشِم ٬ کوف‌آب ٬ کوهستان ٬ وَخان ٬ وَردوج ٬ یاوان ٬ یفتلِ پایین ٬ یَمگان (گیروان)
بَغلان
پُلِ خُمري
741,690
20,362
فارسي دري٬ پشتو٬ ازبکي ٬ ترکمني
۱۵ مقاطعات: اندراب ٬ بغلان جدید ٬ بُرکه ٬ پُلِ حصار ٬ پُلِ خُمري ٬ تاله و برفک ٬ جَلگه ٬ خِنجان ٬ خوست و فِرِنگ ٬ دوشي ٬ دهانه غوري ٬ دِه‌صلاح ٬ فِرِنگ و غارو ٬ گذرگاه نور ٬ نَهرین
بلخ
مزار شریف
1,123,948
16,840
فارسي دری
۱۵ مقاطعات: بلخ ٬ چارپولَک ٬ چارکُنت ٬ چَمتال ٬ خَلَم ٬ دولت‌آباد ٬ دِهدادي ٬ زاري ٬ شورتپه ٬ شولگره ٬ کَشنده ٬ کُلدار ٬ مارمَل ٬ مزار شریف ٬ گذرگاهِ نور
پروان
چاریکار
491,870
5,974
فارسي دري٬ پشتو
۱۰ مقاطعات: بَگرام ٬ جبل‌سراج ٬ چاریکار ٬ سالَنگ ٬ سرخِ پارسا ٬ سیدخلیل ٬ شیخ‌علي ٬ شینواري ٬ غوربند ٬ کوهِ صافي
پکتیا
گردیز
415,000
6,432
پشتو
۱۳ مقاطعات: احمدآباد ٬ جاجي ٬ جانی‌خیل ٬ چاوک ٬ چَمکَني ٬ دَند پَتان ٬ زَدران (پشتو: ځدران) ٬ زُرمت ٬ سیدکَرَم ٬ شَواک ٬ علی‌خیل ٬ گردیز ٬ لجه احمدخیل
در گذشته پکتیا وسعت بیشتري داشت، اما این ولایت نخست به دو ولایت پکتیا و پکتیکا تقسیم شد و سپس با تأسیس ولایت خوست در نواحي شرقي پکتیا از وسعت آن کاسته شد.[4]
پکتیکا
شَرَن
809,772
19,336
پشتو
۱۹ مقاطعات: اُرگون ٬ اومَنه ٬ بَرمَل ٬ تَروُو ٬ جانی‌خیل ٬ دیله و خوشامند ٬ زرغون‌شهر ٬ زیروک ٬ سرحوضه ٬ سَروبي ٬ شَرَن ٬ گومَل ٬ گیان ٬ مَتاخان ٬ نِکه ٬ وازه‌خواه ٬ وَرمَمي ٬ یحیی‌خیل ٬ یوسف‌خیل
پنجشیر
بازارک
128,620
3,610
فارسي دری
۷ مقاطعات: اَنابه ٬ بازارک ٬ پریان ٬ خِنج ٬ دَره ٬ روخه ٬ شُتُل
تخار
تالقان
830,319
12,376
فارسي دري٬ ازبکی
۱۷ مقاطعات: اِشکمِش ٬ بَنگي ٬ بهارک ٬ تالقان ٬ چال ٬ چاه‌آب ٬ خواجه بهاءالدین ٬ خواجه غار ٬ دَرقَد ٬ دشتِ قلعه ٬ روستاق ٬ فَرخار ٬ کَل‌افغان ٬ نمک‌آب ٬ وَرسَج ٬ هزارسَموچ ٬ یَنگی‌قلعه
جوزجان
شِبِرغان
426,987
10,326
ازبکي٬ فارسي دري
۱۱ مقاطعات: آقچه ٬ خانقاه ٬ خُم‌آب ٬ خواجه دوکوه ٬ دَرزاب ٬ شِبِرغان ٬ فیض‌آباد ٬ قَرقین ٬ قوش‌تپه ٬ مَردیان ٬ مِنگَجِک
خوست
خوست
639,849
4,029
پشتو
۱۳ مقاطعات: باک ٬ تَني ٬ تیریزائي ٬ جاجی‌میدان ٬ خوست مَتون ٬ سپیره ٬ شَمَل ٬ صَبري (یعقوبی) ٬ قَلَندر ٬ گُربُز ٬ مَندوزي ٬ موسی‌خیل ٬ نادرشاه‌کوت
دایکُندي
نیلي
477,544
16,655
فارسي دري با گویش هزارگي
۹ مقاطعات: اَشتَرَلي ٬ خِدیر ٬ سنگِ تخت ٬ شهرستان ٬ کِجران ٬ گیتي ٬ میرامور ٬ نیلي
زابل
قلات
244,899
17,293
پشتو٬ فارسي دری
۸ مقاطعات: اَتغَر ٬ اَرغَنداب ٬ تَرنگ و جَلدک ٬ دایچوپان ٬ شاه‌جوي ٬ شمَلزائي ٬ شینکَي ٬ قَلات ٬ کاکَر ٬ میزان
سر پُل
سَرِ پُل
442,261
16,360
فارسي دري٬ ازبکی
۷ مقاطعات: بلخ‌آب ٬ سَرِ پُل ٬ سنگ‌چارَک ٬ سوزمه‌قلعه ٬ صیاد ٬ کوهستانات ٬ گوسفندي
سمنگان
آیبک
378,000
11,262
ازبکي٬ فارسي دری
۷ مقاطعات: آیبک ٬ حضرتِ سلطان ٬ خُرم و سارباغ ٬ دره صوف بالا ٬ دره صوف پایین ٬ روي دوآب ٬ فیروزنَخچیر
غزني
غزني
1,080,843
23,378
فارسي دري٬ پشتو، گویش هزارگي
۱۹ مقاطعات: آب‌بند ٬ اَجرستان ٬ اَندَر ٬ بهرام شهید ٬ جاغوري ٬ عُمري ٬ ده‌یک ٬ رشیدان ٬ زنه‌خان ٬ غزني ٬ قره‌باغ ٬ گیرو ٬ گیلان ٬ مالستان ٬ مُقُر ٬ ناوَر ٬ ناوه ٬ واغَز ٬ ولی‌محمد شهید خوگیاني
غور
چَغچَران
635,302
38,666
فارسي دری
۱۰ مقاطعات: پسابند ٬ تولک ٬ تیوره ٬ دولت‌یار ٬ دولینه ٬ چارسده ٬ چَغچَران ٬ ساغر ٬ شهرک ٬ لعل و سرجنگل
فاریاب
میمنه
833,724
21,146
فارسي دري٬ ازبکي٬ ترکمنی
۱۳ مقاطعات: اَلمار ٬ اَندخوي ٬ بُلچراغ ٬ پشتون‌کوت ٬ خان چارباغ ٬ دولت‌آباد ٬ خواجه سبزپوش ولي ٬ شیرین‌تَگاب ٬ قَرغان ٬ قَرَم‌قُل ٬ قیصار ٬ کوهستان ٬ گَرزیوان ٬ میمنه
فَراه
فراه
493,007
47,786
فارسي دري٬ پشتو٬ بلوچي
۱۱ مقاطعات: اناردره ٬ بالابلوک ٬ بَکواه ٬ پرچمن ٬ پُشت‌رود ٬ خاک سفید ٬ شیب‌کوه ٬ فراه ٬ قلعهٔ کاه ٬ گلستان ٬ لاش و جُوَین
قندهار
قندهار
990,100
47,676
پشتو٬ فارسي دری
۱۶ مقاطعات: ارغستان ٬ ارغنداب ٬ پَنجوائي ٬ خاکریز ٬ دامان ٬ ریگستان ٬ ژِرَي ٬ سپین‌بولدَک ٬ شاه‌ولی‌کوت ٬ شورابَک ٬ غورَک ٬ قندهار ٬ میانَشین ٬ مَیوَند ٬ نیِش
کابُل
کابل
2,425,067
4,585
فارسي دري٬ پشتو٬ ازبکی
۱۵ مقاطعات: اِستالِف ٬ بَگرامي ٬ پَغمان ٬ چهارآسیاب ٬ خاکِ جبار ٬ دِه‌سبز ٬ سُروبي ٬ شکردره ٬ فَرزه ٬ قره‌باغ ٬ کابل ٬ کَلَکان ٬ گُلدره ٬ موسائي ٬ میربچه‌کوت
کاپیسا
محمود راقي
358,268
1,871
فارسي دري٬ پشتو٬ پشه‌اي
۷ مقاطعات: اَلِه‌سائي ٬ تَگاب ٬ حصهٔ اول کوهستان ٬ حصهٔ دوم کوهستان ٬ کوه‌بند ٬ محمود راقي ٬ نَجراب
کندوز
کُندوز
773,387
7,827
ازبکي٬ پشتو٬ فارسي دري٬ ترکمني
۷ مقاطعات: امام‌صاحب ٬ چهاردره ٬ خان‌آباد ٬ دشت اَرچي ٬ علی‌آباد ٬ قلعهٔ ذال ٬ کُندوز
کُنَر
اسدآباد
413,008
4,339
پشتو
۱۵ مقاطعات: اسدآباد ٬ بَرکُنر ٬ خاص‌کُنر ٬ دانگام ٬ دره‌پیچ ٬ چپه‌دره ٬ چوکي ٬ سرکاني ٬ شیگل و شِلتَن ٬ غازی‌آباد ٬ مَرَوَره ٬ ناري ٬ نَرَنگ ٬ نورگُل ٬ وَتَه‌پور
لَغمان
مهترلام
382,280
3,408
پشتو٬ پشه‌اي٬ فارسي دري٬ نورستاني
۵ مقاطعات: دولت‌شاه ٬ قَرغه‌ئي ٬ علیشِنگ ٬ علینگار ٬ مِهترلام
لوگر
پُلِ عَلَم
322,704
3,955
پشتو٬ فارسي دری
۷ مقاطعات: اَزره ٬ بَرَکي بَرَک ٬ پُلِ عَلَم ٬ چَرخ ٬ خروار ٬ خوشي ٬ محمدآغه
ننگرهار
جلال‌آباد
1,342,514
7,616
پشتو
۲۱ مقاطعات: اَچین ٬ بَتی‌کوت ٬ بِهسود ٬ پَچیرواَگام ٬ جلال‌آباد ٬ حصارک ٬ چَپَرهار ٬ خوگیاني ٬ دَربابا ٬ درهٔ نور ٬ ده‌بالا ٬ رودات ٬ سرخ‌رود ٬ شیرزاد ٬ شینوار ٬ کوت ٬ کوزکُنر ٬ گوشته ٬ لعل‌پور ٬ مُهمنددره ٬ نازیان
نورستان
پارون
130,964
9,942
نورستاني٬ پشه‌ای
۸ مقاطعات: برگِ مَتال ٬ پارون ٬ دوآب ٬ کامدیش ٬ مَندول ٬ نورگَرام ٬ واما ٬ وایگَل
نیمروز
زرنج
117,991
41,356
بلوچي٬ پشتو٬ فارسي دری
۵ مقاطعات: چَخانسور ٬ چهاربُرجک ٬ خاش‌رود ٬ زَرَنج ٬ کَنگ
وردک
میدان شهر
529,343
9,023
فارسي دري با گویش هزارگي
۸ مقاطعات: جلریز ٬ جَغَتو ٬ چکِ وردک ٬ حصهٔ اول بهسود ٬ دایمیرداد ٬ سیدآباد ٬ مرکزِ بهسود ٬ نِرخ
هرات
هرات
1,762,157
61,315
فارسي دری
۱۶ مقاطعات: اَدرَسکن ٬ اِنجیل ٬ اوبه ٬ پشتون‌زرغون ٬ چِشت شریف ٬ زنده‌جان ٬ شیندَند (سبزوار) ٬ غوریان ٬ فَرسي ٬ کَرُخ ٬ کُشک ٬ کُشک کهنه ٬ کُهسان ٬ گُذَره ٬ گُلران ٬ هرات
ولایت باستاني هرات در گذشته وسعت بیشتري داشت، اما این ولایت در سال ۱۹۶۴ میلادي به چهار ولایات بادغیس، فراه، غور و هرات تقسیم شد و از وسعت آن کاسته شد.
هلمند
لشکرگاه
1,441,769
61,829
پشتو٬ فارسي دري٬ بلوچی
۱۳ مقاطعات: بَغران ٬ دیشو ٬ ریگِ خان‌نشین ٬ سَنگین ٬ کَجَکي ٬ گرمسیر ٬ لشکرگاه ٬ موسی‌قلعه ٬ نادعلي ٬ ناوهٔ بارکزائي ٬ نوزاد ٬ نهرِ سراج ٬ واشیر
